Verkiezingsprogramma’s doorgelicht: defensie

20 november 2023Leestijd: 3 minuten
V.l.n.r.: Derk Boswijk (CDA), Gijs Tuinman (BBB), Nathaly Boelhouwer (NSC), Peter Valstar (VVD) en Martijn Hagoort (Volt). Foto: Peter Hilz.

EW licht alle verkiezingsprogramma’s thematisch door. In dit overzicht is defensie aan de beurt. Wat vinden de partijen? Welke concrete voorstellen doen ze?

BBB

Krijgsmacht weer zichtbaar in het land. Nederland moet weer zelf munitie produceren. Nieuwe onderzeeboten en andere schepen het liefst door Nederlandse werven laten bouwen. BBB hekelt de groei van de Haagse bureaufuncties. Operationele commandanten krijgen meer bevoegdheden en budget.

CDA

Meer Europese samenwerking, maar NAVO blijft hoeksteen. Investeren in zwaar militair materieel, hoogwaardige technologische systemen en kennis van alle typen digitale oorlogvoering.

Volg de Tweede Kamerverkiezingen op de voet in het EW Verkiezingsblog

ChristenUnie

Aalmoezeniers, predikanten en imams in het leger zijn van belang voor (na)zorg voor militairen en voor ‘ethische en morele vorming’.

D66

De legers van de EU-lidstaten gaan op in een gemeenschappelijke Europese krijgsmacht. Nederland wordt koploper in innovatie en nieuwe technologieën te land, ter zee en in de lucht, in de ruimte en in het cyberdomein. Vrijwillige diensttijd naar Scandinavisch model. Sterke Europese defensie-industrie onder supervisie van een Eurocommissaris van Defensie om Oekraïne te steunen, eigen voorraden op peil te krijgen en de krijgsmacht uit te rusten voor de toekomst.

Forum voor Democratie

Forum wil uit de NAVO stappen en dat via een referendum regelen. Nederland moet als mediator optreden voor vredesonderhandelingen tussen Rusland en de NAVO om tot vrede te komen in Oekraïne.

GroenLinks-PvdA

Defensie-uitgaven mogen stijgen naar 2 procent in 2024. De overwinsten van de defensie-industrie vloeien terug naar de staatskas. Streng wapenexportbeleid, waarop de Europese Commissie toeziet. Nederland ­ijvert voor naleving en aanscherping van afspraken over conventionele en nucleaire wapenbeheersing. Uitbannen van autonome wapens, landmijnen en clustermunitie via VN-verdragen.

Nieuw Sociaal Contract

Werken aan ‘een technologisch hoogwaardige en informatiegestuurde krijgsmacht die volwaardig aan meerdere operaties in het gehele geweldsspectrum kan deelnemen’. Het nationale parlement blijft het laatste woord houden over militaire missies. Er is geen noodzaak om een Europees leger op te zetten.

Partij voor de Dieren

De Partij voor de Dieren is tegen elke verhoging van het defensiebudget. ‘Zolang Nederland niet bij oorlogen is betrokken, is dat verspilling van kostbaar belastinggeld.’ Kernwapens het land uit.

PVV

Nederland moet zijn zelfstandige krijgsmacht behouden. De EU heeft daar de laatste jaren al veel te veel vat op gekregen. De PVV wil niets weten van samensmelting van Nederlandse en Duitse eenheden. Defensie van het grondgebied, ook ‘tegen de asielstormloop’.

SGP

Fors investeren, onder meer in maritieme patrouillevliegtuigen, tanks en luchttransport.

SP

Krijgsmacht hervormen om die ook voor VN-vredestaken te kunnen inzetten. Geen wapens naar landen die mensenrechten schenden. Alle kernwapens het land uit.

Volt

Europese defensie-industrie. De Europese Commissie stelt standaarden en normen op voor de ontwikkeling van militair materieel, zoals dat eerder gebeurde voor mobiele telefoons. Volt wil één Europese militaire doctrine, gelijke militaire opleidingen, een Europese militaire academie en een permanent operationeel hoofdkwartier in Brussel.

VVD

Betere inzetbaarheid door investeringen in munitievoorraden, medische en logistieke ondersteuning, ICT, luchtverdediging, beveiliging van infrastructuur op zee, tanks en andere capaciteiten die de NAVO vraagt.

Nederland blijft ook bijdragen aan de NAVO-kernwapentaak. Vrijwillig dienjaar voor jongeren. Meer zeker­heden voor langdurige afname voor de defensie-­industrie. Sterke Europese NAVO-pijler, geen EU-leger.