Martin Sommer: De rekening moet toch echt naar Rutte

Geert Wilders heeft zijn succes niet te danken aan Maurice de Hond of Dilan Yeşilgöz, maar aan Ter Apel. De kiezers trokken hun conclusie, constateert Martin Sommer.

Het heeft even geduurd maar nu heb ik toch Soldaat van Oranje bezocht, in de hangar van vliegveld Valkenburg bij Katwijk. De musical over de Engelandvaarders tijdens de oorlog draait al sinds 2010, een paar miljoen Nederlanders heeft hem gezien. Koningin Wilhelmina oogstte applaus met haar stramme loopje, en verder was er aan spektakel geen gebrek. Het toneel kon draaien en buiten stond een Dakota op de landingsbaan. Het stuk was vooral een opvoering van een voorbij Nederland, om kort te gaan het land van dr L. de Jong. Er waren verraders en schurken, en heldhaftige studenten die in het duister naar Engeland voeren. Wij waren heel tevreden want vochten met zijn allen tegen de mof.

Helemaal achterhaald dus. In de officiële geschiedschrijving is Nederland sinds lang een natie van schuldige toekijkers. De Koning heeft zich verontschuldigd voor het gebrek aan empathie van zijn oma, en laatstelijk nog werd de naam van prins Bernhard verwijderd van het Cultuurfonds omdat hij tot 1937 lid van de Hitlerpartij was.

De versie van de oorlog die wordt uitgedragen in Soldaat van Oranje zou je bijna zelf ondergedoken kunnen noemen, ware het niet dat hij nog altijd een miljoenenpubliek trekt. Dat roept serieuze vragen op. Dit was lange tijd het idee van Nederland, een positieve gezamenlijkheid waarin de dijken dicht gingen, KLM triomfen vierde en zelfs het weer aanzienlijk beter was. Het is dus allemaal verdwenen en de vraag is wat ervoor in de plaats kwam.