Paul W. Tibbets jr. heeft tot 2007 geleefd. Hij was de Amerikaanse piloot die op 6 augustus 1945 vanuit de Enola Gay – de naar zijn moeder vernoemde B-29-bommenwerper, ook wel ‘het Vliegend Fort’ genoemd – een atoombom op de Japanse stad Hiroshima gooide.
Geweld voorbij de laatste grens, een bijna abstracte handeling. De hitte van de straling was zo hevig dat sommigen binnen een oogwenk volledig verzengden.
Tibbets is nooit teruggegaan naar Japan. Wel ontving hij later, toen hij in Tampa was gelegerd, Mitsuo Fuchida bij zich thuis. Die was de commandant bij de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1941. Als je maar geduld hebt, worden de meeste mensen wel broeders.
In de Speciale Editie Ons Japan brengt de redactie van Elsevier de wederzijdse beïnvloeding tussen Nederland en Japan uitvoerig in beeld.
Meer info en bestellen >
Hiroshima wordt nooit voltooid verleden tijd. Donderdag bezoekt Barack Obama, in de marge van de vergadering van de G-7, als eerste zittende Amerikaanse president het asgrauwe Hiroshima. Die spookstad vormt een krater in de geschiedenis; met opzet door zijn verre voorganger Harry Truman aangebracht om de dood van nog eens miljoenen Amerikanen en Japanners te voorkomen.
Obama’s bezoek maakte de al zeventig jaar spelende vraag actueel of de Verenigde Staten de Japanners excuses schuldig zijn. Er is geen sprake van dat Obama die zal maken. Toch was zijn gang naar Hiroshima lang omstreden onder zijn medewerkers, die erop wezen dat de Republikeinen hem al eens eerder hadden beticht van het maken van excuustrips. Opmerkelijk genoeg zit de Japanse regering niet verlegen om Amerikaanse excuses. Die zouden de anti-nucleaire gevoelens in het land wel eens kunnen verhevigen.
Dan resteert de eeuwige vraag of Truman met het wegvagen van Hiroshima en drie dagen later ook van Nagasaki juist heeft gehandeld. De Amerikanen hadden in 1945 het monopolie op het atoomwapen en Trumans tweede oogmerk met het gebruik daarvan was indruk te maken op de Sovjet-Unie. Mede in dat licht gezien valt het bombardement op Nagasaki moeilijk te rechtvaardigen.
Meepraten over de Amerikaanse verkiezingen?Op woensdag 15 juni, de dag na de laatste voorverkiezingen, praten aansprekende gasten uit binnen- en buitenland in de Rode Hoed in Amsterdam over de ‘spannendste race op aarde’
Meer info en tickets>
Dat ligt anders met Hiroshima. Nadat Japan keer op keer had verklaard te zullen vechten tot het laatste eilandje, heeft het bevel van Truman aan Tibbets om ‘The Little Boy’ boven Hiroshima af te werpen miljoenen levens gered.