De Chinese pogingen om Taiwan buiten te sluiten, verzwakken de pogingen om de uitdijende gezondheidscrisis rond het coronavirus in te dammen, schrijft Robbert de Witt.
Als er in autocratische landen crises uitbreken, is de eerste reactie om het stil te houden. Want regeringen in zulke landen zijn onfeilbaar, en hebben geen behoefte om hun onkunde tijdens de aanpak van groeiende crises uit te venten.
Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
Bekendste voorbeeld is de Tsjernobyl-ramp in 1986. Dagen duurde het, voordat Moskou toegaf dat er een kernongeluk was voorgevallen. Details volgden pas toen de crisis niet onder controle was te krijgen en de gevolgen niet langer konden worden verborgen.
Zo ernstig lijkt het nog niet, met het uitdijende coronavirus, dat eerst slachtoffers maakte in communistisch China, maar inmiddels ook ver daarbuiten.
Klagen over de gebrekkige informatievoorziening
Steeds meer landen en internationale organisaties klagen over de gebrekkige informatie die loskomt uit China. Het meeste last van het Chinese oester-gedrag heeft Taiwan. Het welvarende eilandje onder de buik van China is, ondanks alle politieke spanningen, nauw verbonden met het Chinese vasteland.
De economische uitwisseling is groot, en miljoenen vasteland-Chinezen bezoeken het eiland elk jaar. Het land geldt voor internationale bedrijven bovendien als poort naar China.
De regering in Peking claimt sinds het einde van de burgeroorlog in 1949 het rechtmatige bestuur te zijn van Taiwan. Naast de regering in Peking, is er in de ogen van Xi Jinping en de zijnen daarom geen ruimte in internationale organisaties voor vertegenwoordigers van de Taiwanese regering.
Een virus stoort zich niet aan politieke spelletjes
Taiwan wordt niet als zelfstandig land erkend door de Verenigde Naties, en mag dus ook geen vergaderingen bijwonen van suborganisaties. Tenzij het land expliciet wordt uitgenodigd. Maar de vasteland-Chinezen hebben de afgelopen jaren de druk flink opgevoerd om Taiwanezen te isoleren.
Gevolg is dat Taiwan wordt uitgesloten van overleg van de Wereldgezondheidsorganisatie, het orgaan bij uitstek om de groeiende coronavirus-crisis te bestrijden. Zo’n virus kent geen grenzen, en stoort zich niet aan politieke spelletjes.
Tijdens de vorige pan-Aziatische gezondheidscrisis, toen het SARS-virus naar schatting achthonderd levens eiste, deelde Peking amper informatie met Taiwan. En werden de eilandbewoners tot hun frustratie buiten cruciaal overleg van de Wereldgezondheidsorganisatie gehouden.
Een aanpak die levens kan sparen
Maar volgens Peking is het allemaal eigen schuld van Taiwan. Immers, als Taiwan zich had neergelegd bij Pekings één-China-principe’ (accepteren dat alle Chinezen, ook die op Taiwan, worden bestuurd door Peking) dan was het ook niet uitgesloten van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Intussen is de eerste besmetting vastgesteld in Taiwan. De pogingen om Taiwan buiten te sluiten, verzwakken de pogingen om deze uitdijende gezondheidscrisis in te dammen. Voor Peking lijkt het politieke doel van Taiwans isolement belangrijker dan een slagvaardige aanpak die levens kan sparen.