SBS wierp zich op als redder van een nieuwjaarstraditie die door de NOS werd ‘wegbezuinigd’. En warempel: ook bij een commerciële zender bleek het skispringen in goede handen.
Soms lijkt het wel dat tradities er niet zozeer zijn om actief aan deel te nemen, maar om boos te kunnen worden wanneer ze worden bedreigd. Gemiddeld probeerde slechts één op de dertig Nederlanders de afgelopen jaren de loomheid van nieuwjaarsdag te verdrijven door te kijken naar het skispringen in Garmisch-Partenkirchen.
Het heeft inderdaad iets aangenaams, het vanaf de bank aanschouwen van zo’n besneeuwd Alpenlandschap waarin iele mannetjes zich van steile schansen lanceren. Al zeven decennia is Studio Sport live bij die wedstrijd, onderdeel van de in wintersportlanden fameuze Vierschanzentournee. En hoe kundig de NOS de tv-registraties ook verzorgt, tot enige affiniteit met de sport heeft het onder Nederlanders niet geleid. Alleen op 1 januari geven ze net iets meer dan niets om skispringen.
Nuchtere kosten-batenanalyse
Totdat de NOS eind december vorig jaar plotseling aankondigde om op de eerste dag van 2025 niet het skispringen uit te zenden, maar het Nederlands kampioenschap marathonschaatsen. Ten grondslag aan dat besluit lagen afwegingen over geld en verwachte kijkcijfers. Een evenement waaraan nul Nederlanders deelnemen, legt het af tegen een wedstrijd waarbij sowieso een Nederlander wint.
Zo’n nuchtere kosten-batenanalyse was aan liefhebbers van de Garmisch-traditie niet besteed, en op de beslissing van de NOS volgden dan ook geschrokken reacties. Met als strekking: een traditie wordt om zeep geholpen.
Vanwege de vele vragen: Nee, ik ga niet naar Garmisch Partenkirchen. Na 15 jaar als commentator is het voorbij. De NOS heeft het skispringen op Nieuwjaarsdag wegbezuinigd. Een 70 jaar lange traditie, met dank aan o.a. Herman Kuiphof en Evert ten Napel, gaat daarmee verloren. pic.twitter.com/oQATIoZlVQ
— Ayolt Kloosterboer (@Ayolt) December 26, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Niet lang daarna diende zich een beschermengel aan, in de persoon van John de Mol. Zijn mediabedrijf Talpa had razendsnel de vrijgekomen uitzendrechten bemachtigd en kondigde aan het skispringen uit te zenden op SBS6. Om de redding van de traditie extra glans te geven, haalde de commerciële zender Evert ten Napel van stal als commentator. De stem van de inmiddels tachtigjarige voormalig NOS-man, die jarenlang verslag deed vanuit Garmisch-Partenkirchen, is het geluid van onversneden sportnostalgie.
Veel enthousiasme, geen cynisme
Dat een Oostenrijker wiens naam Nederlanders kennen noch kunnen uitspreken (Daniel Tschofenig) de wedstrijd in Zuid-Duitsland won, deed verder weinig ter zake. Het aantal kijkers (265.000) was wat lager dan bij de editie van vorig jaar, en bleef ook achter bij die van het marathonschaatsen van Studio Sport.
Maar zonder dat er een euro publiek geld aan werd besteed, kreeg de liefhebber van het skispringen precies wat hij verlangde – mede dankzij het enthousiaste, van alle cynisme gevrijwaarde commentaar van Ten Napel. Waar de lange pauze tussen voorronde en finale bij de NOS doorgaans werd gevuld met het uitzenden van (andere) incourante sporten, werden op SBS reclames uitgeserveerd. De kijker miste geen sprong.
Einde sporthegemonie NOS in zicht
Nog fundamenteler: SBS bewees dat commerciële zenders vaak uitstekend in staat zijn taken te vervullen die meestal als vanzelfsprekend bij de publieke omroep blijven liggen. In dat licht is het niet zo gek dat de Tweede Kamer iets wil doen aan de machtspositie van de publieke omroep bij het uitzenden van sportevenementen.
In de strijd om uitzendrechten van voetbalwedstrijden, ligt het speelveld al jaren open en is de NOS-hegemonie al lang geleden gebroken. Maar bij andere sporten kan de NPO – met publiek geld – nog vaak veel meer bieden op uitzendrechten dan commerciële concurrenten. Begin december nam de Kamer een PVV-motie aan om daar iets tegen te doen.
De NOS is een instituut met een belangrijke functie voor heel veel sportliefhebbers. Maar ook zonder skispringen bij Studio Sport komt Nederland voortaan best de winter door.