Markten. De financiële media praten vaak over markten alsof ze het over mensen hebben. Soms zijn de markten bang voor iets. Op andere momenten zijn ze enthousiast. Deskundigen beweren ook dat ze risico’s kunnen negeren en onderschatten. Soms worden ze als zelfgenoegzaam omschreven.
Op andere momenten kunnen we lezen dat ze gewoonweg efficiënt zijn. Wat betekent al dit jargon? En wat is precies een markt in de zin waarin de media het woord over het algemeen gebruiken? Hier volgt een beknopte handleiding om u te helpen de berichtgeving over de aandelenmarkten beter te duiden.
Metafoor
Naar de markt verwijzen alsof het een persoon is, is in de kern een retorisch hulpmiddel, een metafoor. Sommige lezers denken wellicht dat het in technische zin verwijst naar een aandelenbeurs zoals de Deutsche Boerse of de OMX-beurzen in Europa. Andere denken wellicht dat het verwijst naar een beursindex, een verzameling aandelen zoals de Franse CAC 40, de Britse FTSE 100, de Italiaanse FTSE MIB of de Duitse DAX. Dit zijn twee goede definities, maar we denken niet dat deze erg behulpzaam zijn bij het ontcijferen van marktcommentaar dat het in algemene zin over de markt heeft. In deze context denken we dat het het meest zinvol is om de markt te definiëren als de gezamenlijke handelingen van alle beleggers, overal ter wereld.
We zullen in dit kader proberen nader in te gaan op enkele typische aanduidingen zoals die in de media worden gebezigd. Wanneer aandelen ten gevolge van een of andere politieke ontwikkeling dalen, wordt soms gezegd dat deze ontwikkeling de markten nerveus heeft gemaakt. Als niet-stoffelijke entiteit, kan een dergelijke markt in technisch opzicht niet nerveus zijn; een markt heeft immers geen gevoel en kent geen emoties. De gemiddelde belegger die op die beurs koopt en verkoopt, kan echter wel nerveus zijn. Evenmin kan een niet-voelende, niet-levende markt in letterlijke zin goede bedrijfsresultaten of goede economische cijfers toejuichen. Beleggers daarentegen kunnen als geheel wel juichen en vrezen, of andere emoties vertonen die u in de media tegenkomt.
Onderschatting
We denken dat deze definitie ook behulpzaam kan zijn bij het interpreteren van termen als zelfgenoegzaamheid. Wanneer zich slecht nieuws voordoet, maar de aandelenmarkten niet dalen, zijn er vaak media die stellen dat de markt op dat moment de risico’s negeert en waarschijnlijk later zal dalen, zodat hij weer met de werkelijkheid overeenstemt. Wat met deze berichtgeving wordt bedoeld, is dat beleggers zelf de mogelijke gevolgen van het slechte nieuws zouden onderschatten. Toen in juli de aandelenmarkten goed presteerden, ondanks de dreigementen van Trump om aanvullende handelstarieven in te voeren, waren er berichten dat de markten zelfgenoegzaam waren over het risico op een handelsoorlog. Wat zij volgens ons werkelijk bedoelden, was dat beleggers minder bezorgd waren dan verslaggevers en deskundigen gepast vonden, wellicht omdat ze de potentiële schade van nieuwe importheffingen niet goed hadden ingeschat en dus de mogelijke negatieve impact onderschatten.
Het vertalen van de beeldspraak van de media naar de werkelijke betekenis is een handige eerste stap om te bepalen of hun beweringen kloppen. Als voorbeeld komen we terug op de in de vorige alinea genoemde handelstarieven; ‘zelfgenoegzaamheid over de risico’s van een handelsoorlog’ is een moeilijk te checken bewering omdat hij niet concreet is. Iedereen kan hier zijn eigen invulling aan geven.
Letterlijk
Het is echter veel makkelijker om te beoordelen of de gemiddelde belegger over het algemeen de potentiële schade onderschat omdat zijn berekeningen niet kloppen. Onze ervaring is dat de berekeningen en ramingen van beleggers over het algemeen zijn gebaseerd op wat zij in de media lezen over economische gebeurtenissen. Toen president Trump begin juli met een volgende ronde importheffingen tegen China dreigde, werd dit voorstel in een groot aantal media beschreven als USD 200 miljard aan importheffingen. Volgens de toelichting op dit beleid bestond zijn voorstel echter uit een heffing van 10 procent over extra goederen ter waarde van USD 200 miljard.
Een importheffing over goederen ter hoogte van USD 200 miljard bestaat technisch gezien uit een importheffing van slechts USD 20 miljard (10 procent x USD 200 miljard = USD 20 miljard). Als beleggers de berichtgeving letterlijk zouden nemen, zouden ze er waarschijnlijk van uitgaan dat de Chinese export of het BBP (BBP, een door de overheid verstrekte maatstaf van de jaarlijkse economische output) met USD 200 miljard zou dalen als gevolg van de tarieven, wat volgens ons een te hoge schatting zou zijn. Als ze de eigenlijke beleidsvoorstellen zouden lezen en het uit zouden rekenen, zouden ze waarschijnlijk uitkomen op USD 20 miljard, wat naar onze mening een redelijk juiste schatting is. Daarom denken we dat, op basis van de beschikbare informatie en berichtgeving in de media, het redelijk is om te stellen dat beleggers niet op collectieve wijze zelfgenoegzaam zijn.
Actualiteit verwerken
Hiermee komen we op de laatste grote menselijke eigenschap van markten: hun efficiëntie. Het idee van een efficiënte markt is in de financiële theorie en de financiële media gebruikelijk; volgens ons staat het centraal bij het beantwoorden van de vraag waarom de wereldwijde aandelen niet negatiever hebben gereageerd op de laatste serie handelsdreigementen. Volgens de financiële theorie prijzen efficiënte markten alle algemeen bekende informatie in. Dit betekent dat de aandelenkoersen de actualiteit zeer snel verwerken.
Elke dag wisselen er wereldwijd miljoenen aandelen van eigenaar.[i] In feite functioneren de aandelenmarkten als een gigantische veiling, waar kopers opwaarts en neerwaarts bieden. In een omgeving waar miljoenen mensen kopen en verkopen en in een tijd waarin, dankzij internet, kabelnieuws en andere moderne media, nieuws onmiddellijk wordt verspreid, is het logisch (en volgens ons correct) om aan te nemen dat de overgrote meerderheid van de beleggers het meest recente nieuws laat meewegen bij hun besluit om tegen een bepaalde koers te kopen of te verkopen. Wellicht hebben kopers alle bezorgdheid en negatieve geruchten gehoord, ze ingeschat en zijn ze tot de conclusie gekomen dat de negativiteit overtrokken is en hebben ze vervolgens gekocht. Wellicht hebben ze gekocht van beleggers die de bezorgdheid en negatieve geruchten hadden gehoord en daaruit opmaakten dat er slechte tijden aankomen, waardoor ze besloten om te verkopen. Deze en soortgelijke transacties, die her en der veelvuldig plaatsvinden, zijn de basis waarop markten algemeen bekende informatie verdisconteren.
We denken dat markten op efficiënte wijze omgaan met alle mogelijke algemeen bekende informatie, waaronder nieuws, economische verslagen, bedrijfsresultaten, geruchten, politieke uitspraken, algemene bezorgdheid en wijdverbreid enthousiasme. Dus wanneer er in de berichtgeving wordt gesproken over zelfgenoegzaamheid wanneer de aandelenkoersen standhouden, realiseren de beleggers zich als geheel dat een daadwerkelijke handelsoorlog, die een bedreiging vormt voor de wereldwijde economische activiteit, zeer onwaarschijnlijk is. Zo ook toen Britse en Europese aandelen in de maanden na het brexit-referendum in 2016 stegen, realiseerden beleggers zich volgens ons collectief dat de brexit een vraagstuk voor de zeer lange termijn is dat niet onmiddellijk een impact op de bedrijfswinsten in het VK of in Europa zal hebben; dit is een ander voorbeeld van marktefficiëntie.
Wanneer u dus de volgende keer een artikel leest waarin er menselijke eigenschappen worden toegeschreven aan de markt, raden wij u aan dit enigszins te vertalen en het woord “markt” te vervangen door ‘alle beleggers overal ter wereld’. We vermoeden dat het dan makkelijker wordt om situaties in te schatten.
Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.
Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] Bron: FactSet, per 7/18/2018. Op basis van het handelsvolume van de New York Stock Exchange, Nasdaq Stock Exchange, Frankfurt Stock Exchange en de London Stock Exchange.